Sosyal Medyada Yapılan Ticari Reklam Yasağı
İnstagram, Youtube, Facebook, X, Snapchat gibi uygulamaları kullanıyor ve reklam amaçlı olmasa dahi paylaşımlarınızda Marka ismi veya işletme gözüküyor ise bunlara dikkat etmezseniz 500.000 TL’ye kadar ceza ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Günümüzde sosyal medya, ticari reklamların en etkili mecralarından biri haline gelmiştir. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” önemli bir yol gösterici niteliğindedir. Bu kılavuz, sosyal medya etkileyicileri, reklam verenler ve reklam ajansları için açık kurallar koyarak, haksız ticari uygulamaların önlenmesini hedeflemektedir.
Amaç ve Kapsam
Kılavuzun amacı, sosyal medya etkileyicileri tarafından yapılan ticari reklam ve uygulamalara dair reklam veren, reklam ajansları ve ilgili tüm kişi ve kurumlara rehberlik etmektir. Sosyal medya platformları üzerinden tüketiciye yönelik yapılan her türlü ticari reklam ve uygulama bu kılavuzun kapsamına girmektedir.
Temel İlkeler
Kılavuzda belirtilen temel ilkelere göre, sosyal medya aracılığıyla yapılan reklamların açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunludur. Örtülü reklamların yasak olduğu vurgulanmaktadır. Reklam verenin sağladığı maddi kazançlar veya ücretsiz ürünler gibi faydalar, paylaşımda açıkça belirtilmelidir.
Temel İlke Detayları ise Şu Şekilde:
Temel ilkeler
MADDE 5 – (1) Sosyal medya etkileyicisi aracılığıyla yapılan reklamların, açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunludur. Her türlü iletişim aracında olduğu gibi sosyal medyada da sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.
(2) Reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydaların sağlandığı paylaşımlarda, sosyal medya etkileyicisi tarafından bu durumun, ticari reklam ilişkisinin gerçekleştiği platforma bağlı olarak bu Kılavuzun 7 nci, 8 inci, 9 uncu ve 10 uncu maddelerinde yer alan ifadelerden en az birisi ile açıkça belirtilmesi zorunludur.
(3) Bu Kılavuzun 7 nci, 8 inci, 9 uncu ve 10 uncu maddeleri kapsamında sosyal medya etkileyicileri tarafından kullanılan etiket ve açıklamalar:
- Paylaşım içinde kullanılan renklerden ve arka fondan ayırt edilebilir nitelikte ve kolaylıkla okunabilir büyüklükte olmalıdır.
- Tüketicilerin paylaşımla ilk karşılaştıkları anda başka bir şey yapmalarına gerek kalmadan paylaşımın ticari reklam olduğu anlaşılacak biçimde ve konumda belirtilmelidir.
- Paylaşımda başka etiket veya açıklamalara yer verilmesi durumunda, bu etiket veya açıklamalar arasında görünebilir şekilde belirtilmelidir.
- Paylaşımın yer aldığı mecranın ara yüz ve teknik özellikleri de dikkate alınarak tüketiciler tarafından ilk bakışta fark edilebilecek biçimde sunulmalıdır.
Sosyal Medya Etkileyicisinin Yükümlülükleri
Sosyal medya etkileyicileri, henüz deneyimlemedikleri bir ürün veya hizmet hakkında olumlu bir izlenim yaratmaktan kaçınmalıdır. Ayrıca, sağlık beyanlarında bulunmamalı, ispatı mümkün olmayan bilimsel iddialar öne sürmemeli ve tüketicileri yanıltıcı bilgiler vermemelidir. Hediye edilen ürünlerin, kendileri tarafından satın alınmış gibi gösterilmesi de yasaktır.
Yani Sayfanız var ve paylaşım yaparken nelere dikkat etmek zorundasınız?
MADDE 6 – (1) Sosyal medya Sahibi:
- a) Henüz deneyiminin bulunmadığı bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.
- b) İlgili mevzuatına aykırı olacak şekilde bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunamaz.
- c) Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.
ç) Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
- d) Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.
- e) Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.
- f) Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir.
- g) Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.
Reklam Türlerine Göre Düzenlemeler
Kılavuz, farklı sosyal medya platformları ve içerik türlerine göre detaylı düzenlemeler içermektedir:
Video Paylaşım Mecraları: YouTube ve Instagram TV gibi platformlarda, reklamların videonun başında, ortasında veya sonunda yazılı ve sözlü olarak belirtilmesi gerekmektedir.
Fotoğraf ve Mesaj Paylaşım Mecraları: Instagram, Facebook ve Twitter gibi platformlarda, reklam verenin adı ve ticari bilgilerle birlikte #Reklam, #Sponsor gibi etiketlerin kullanılması zorunludur.
Video Paylaşımı Yapıyorsanız Bunlara Dikkat !
Video paylaşım mecralarında yapılan reklamlar
MADDE 7 – (1) YouTube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecralarında yapılan reklamlar ile canlı yayın niteliğinde olan paylaşımlarda, video içinde sürekli olarak veya videonun başlığında ya da açıklama kısmında veya ilgili reklamın geçeceği bölümün başında tüketicileri “daha fazla oku” gibi bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan yazılı ve sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilir:
- “Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.”
- “Bu video, [reklam veren] ile ücretli işbirliğini içermektedir.”
- “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
- “Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
- “Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.”
ilgili birini eklemek zorundasınız.
Fotoğraf ve Sadece Mesaj Paylaşımı Yapıyorsanız Bunlara Dikkat !
Fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında yapılan reklamlar
MADDE 8 – (1) Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında paylaşılan fotoğrafın ve/veya mesajın içinde ya da altında veya açıklamalarında reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biriyle birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilir:
- #Reklamcılık
- #Reklam/Tanıtım
- #Sponsor
- #İşbirliği
- #Ortaklık
- “@[Reklam veren] ile işbirliği”
- “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
- “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”
ilgili birini eklemek zorundasınız.
Podcast Paylaşımı Yapıyorsanız Bunlara Dikkat !
Podcast mecrasında yapılan reklamlar
MADDE 9 – (1) Podcast aracılığıyla yapılan reklamlarda yayının başında, ortasında ve sonunda, yazılı ve sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilir:
- “Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.”
- “Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir işbirliğinden oluşmaktadır.”
- “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
- “Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
ilgili birini eklemek zorundasınız.
İnstagram ve Snapchat veya Tiktok gibi Hikaye Paylaşımı Yapıyorsanız Bunlara Dikkat !
İçeriğin yalnızca kısa bir süre için görülebildiği mecralarda yapılan reklamlar
MADDE 10 – (1) Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği reklamlarda, paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilir:
- #Reklamcılık
- #Reklam/Tanıtım
- #Sponsor
- #İşbirliği
- #Ortaklık
- “@[Reklam veren] ile işbirliği”
- “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
- “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”
ilgili birini eklemek zorundasınız.
Reklam verenler, sosyal medya etkileyicilerini kılavuz hükümleri hakkında bilgilendirmek ve uyum sağlamalarını temin etmekle yükümlüdürler. Ayrıca, üçüncü şahısların kullanımına izin verildiği durumlarda, bu şahısların da yükümlülüklere uymalarını sağlamak reklam verenin sorumluluğundadır. Bu kurallara uyulmadığı takdirde 500.000 Türk Lirasına kadar Ceza yiyebilirsiniz.
Bu kılavuzu MCW A Premium Dijital Ajans olarak sosyal medyada ticari reklamların etik ve yasal çerçevede yapılmasını sağlamak amacıyla önemli bir rehber hazırladık. Reklam verenler ve sosyal medya sahipleri, İnflucer’lar kılavuzun hükümlerine uygun hareket ederek tüketici güvenini artırabilir ve haksız ticari uygulamaların önüne geçebilirler.